RIZE HALK OYUNLARI
Adı büyük kendi küçük Rize şehrine alıcı gözle baktığınızda, doldurularak sahil elde edilmiş kıyı şeridini görürsünüz. Dik yamaçların eteklerinde kurulmuş bu kent arkasındaki yeşil manzarayla çelişir bir görüntü veriyor. Kenti yukarıdan gözleme amacıyla yaptığım otomobil gezintisi yarım saatimi aldı. Bereket versin, kentin arkasında yer alan ve sıradağların eteklerinde kurulu olan köyler esrarengiz çekiciliklerini hala koruyorlar.
Rize ili dâhilinde üç dil konuşulmaktadır; resmi dilin yanı sıra artık etkinliğini yitirmekte olan Hemşince ve Lazca. Fındıklı, Ardeşen ve Pazar ilçeleri halkı biraz farklı ağızlarda konuştukları Lazcaya rağmen bir dil birliğine sahiptirler denilebilir. Çünkü aynı şekilde Türkçe de bu yörede her kilometre de bir ağız değişikliğine uğramaktadır.
Kolkh adının, eskiden Fase/Çoruh ovasında yaşamış olan çalışkan bir kavme ait olduğunu biliyoruz. Kaynakçalarda Kolkh’lar soluk benizli, kıvırcık saçlı, şişkin uzuvlu (burun gibi), sert sesli insanlar olarak tanıtılıyor. Bu insanların çoğu sahil bataklıkları ortasında, kazıklar üzerine kurulmuş meskenlerde oturuyorlar, sünnet âdetini tatbik ediyorlardı. Aslanların taşıdığı bir taht üzerine oturmuş, elinde def tutan bir kadın tanrıya tapıyorlardı. Başlıca sanatları kendir yetiştirmek ve işlemekti. Kendirden yaptıkları kumaşları ihraç da ederlerdi.
Halk Oyunları
Oyunların çalgıları:
Meydanlarda ve kapalı yerlerde kemençe, tulum, akordiyon, armonika/mızıka.
Acaabat – Horon. Erkek, Kadın.
Açılsın demir kapı –
Alika, Aliko – (Pazar)
Aspet Kız Horonu – Kadın. Toplu
Atlama – Erkek. Kadın. Toplu.
Bıçak oyunu – Erkek. Çift.
Cayduşka – (Hemşin)
Çift ayak, Çift basma – Tek, Erkek.
Daşı –
Davul zurna horonu – Horon. Erkek
Hemşin horonu – Horon. Erkek, Kadın.
İki ayak yürüme – Horon. Erkek.
İrize – (Hemşin)- Horon. Erkek.
Kadın Horonu, Kız horonu – (El Armonikası ile.) Türkülü. Kadın. Toplu
Karadereli – (Kalkandere)- Erkek. Kadın. Toplu.
Kılıç oyunu – Erkek, Çift.
Kömürcü – (Pazar)
Memetina – (Pazar)- Horon. Erkek
Millet – Horon. Erkek.
Pabuç kıran –
Papilat, palat, papulat –
Pazar Hemşini – Horon. Erkek.
Polipçet – Horon. Erkek.
Rize iki ayak – Horon. Erkek.
Rize Hemşini – Horon. Erkek.
Rize horonu – Horon. Erkek.
Sallama – Erkek. Toplu
Sarışka – (Hemşin)
Şamil, Şey Şamil – (Pazar) Erkek. Tek-Toplu.
Selim Sayma, Sellim, Yalessa – Kadın-Erkek-Toplu
Sıksaray – Erkek. Toplu.
Siya Siya – Erkek. Toplu.
Ters ayak – Horon. Erkek.
Titreme/Titretme horonu – Horon. Erkek
Tolikçet – (Bak. Polipçet)
Tonya horonu – Horon. Erkek.
Üç ayak yürümeli – (Pazar)- Horon. Erkek
Yi sa – (Pazar)
Yüksek –
Zurna horonu – Horon. Erkek